Τα ευρήματα της Πολιόχνης
Οι ανασκαφικές έρευνες φέρνουν στο φως αρχαιολογικά ευρήματα, που διαχωρίζονται σε κινητά και σταθερά. Τα σταθερά ή κατά χώραν σωζόμενα ευρήματα είναι τα οικοδομικά λείψανα, όπως τοίχοι και κάθε είδους κτιστή κατασκευή, ενώ στα κινητά συγκαταλέγονται τα ευρήματα εκείνα που μπορούν να μεταφερθούν εύκολα, όπως για παράδειγμα αγγεία, εργαλεία, όπλα και άλλα.
Στην Πολιόχνη, έναν προϊστορικό οικισμό με περίπου 1500 χρόνια αδιάλειπτης κατοίκησης, οι ανασκαφές αποκάλυψαν πολυάριθμα κινητά ευρήματα από κάθε κατηγορία άφθαρτης πρώτης ύλης, όπως πηλό, λίθο, μέταλλο και οστό. Από τα ευρήματα, την πολυπληθέστερη ομάδα αποτελούν τα πήλινα αγγεία, μέσα από τα οποία οι αρχαιολόγοι αντλούν πολλές και ποικίλες πληροφορίες για την καθημερινή ζωή των ανθρώπων.
Ερυθρή & Κίτρινη περίοδος
Οι δυο περίοδοι, ερυθρή (ΠΕΧ ΙΙ/III) και κίτρινη (ΠΕΧ ΙΙΙ) αντιπροσωπεύονται αρχιτεκτονικά από τα ορατά σήμερα κατάλοιπα στη ράχη του λόφου της Πολιόχνης. Ο περίβολος επισκευάζεται και ενισχύεται με επιπλέον προμαχώνες, οι κεντρικοί δρόμοι πλακοστρώνονται, τα κοινοτικά κτήρια και οι κοινόχρηστες κατασκευές παραμένουν σε λειτουργία.
Ερυθρή & Κίτρινη περίοδος
Οι δυο περίοδοι, ερυθρή (ΠΕΧ ΙΙ/III) και κίτρινη (ΠΕΧ ΙΙΙ) αντιπροσωπεύονται αρχιτεκτονικά από τα ορατά σήμερα κατάλοιπα στη ράχη του λόφου της Πολιόχνης. Ο περίβολος επισκευάζεται και ενισχύεται με επιπλέον προμαχώνες, οι κεντρικοί δρόμοι πλακοστρώνονται, τα κοινοτικά κτήρια και οι κοινόχρηστες κατασκευές παραμένουν σε λειτουργία.
Πράσινη περίοδος
Την κυανή περίοδο διαδέχεται ομαλά η πράσινη (ΠΕΧ Ι/ΙΙ). Θεωρείται περίοδος ακμής με τον πληθυσμό να εκτιμάται στα 1500 άτομα και τον οικισμό να επεκτείνεται με την κατασκευή αναλληματικών τοίχων που διαμορφώνουν τεχνητά άνδηρα στα όρια της προηγούμενης περιόδου. Στην κεντρική (δυτική) είσοδο του οικισμού διαμορφώνεται πρόπυλο
Κυανή περίοδος
Η επόμενη οικοδομική φάση συμβολίζεται με κυανό χρώμα και αντιστοιχεί πολιτισμικά στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού. Διακρίνονται δύο κύριες υποφάσεις, αρχαϊκή και προχωρημένη, με σαφή διαφοροποίηση στα αρχιτεκτονικά και κεραμικά ευρήματα.
Μελανή περίοδος
Η αρχική ίδρυση του οικισμού συμβολίζεται με μελανό χρώμα. Σε αυτή την περίοδο αποδίδονται τοίχοι με καμπύλο περίγραμμα που αποτελούσαν τις λιθόκτιστες βάσεις καλυβιών με ανωδομή από φθαρτά υλικά, τα οποία ανοικοδομούνταν αμέσως έπειτα από κάθε καταστροφή τους.